İÇİMDEKİ İNSAN: FARELİ KASABANIN GÜNAH KEÇİSİ

Daha önce Sır Çocukları gibi başarılı bir filme imza atan Aydın Sayman, uzun bir aradan sonra İçimdeki İnsan filmi ile yola devam ediyor. İrfan Yalçın’ın ‘Fareyi Öldürmek’ adlı romanının Atay Sözer’in  senaryo çalışması ile beyazperdeye aktarılan film, son dönemlerde ülkemizdeki senaryo başarısızlıklarından sonra güçlü yapısı ile takdiri hak ediyor. Zira roman uyarlamaları sinemada çok yapılan ama az başarıya ulaşan bir yöntem oluyor genelde. Birebir bir uyarlama olmayan bir çok karakter ve olay eklenen film bu eklemlenmeleri bile çok güzel yediriyor hikayeye. Hatta romanda olmayan bazı karakterler iyi ki filmde var dedirttiriyor. Roman yazarının ‘benim romanımın bile önüne geçmiş film’ demesi başarının en güçlü kanıtı olsa gerek.

Her şey Nuri’nin (Suavi Eren)İstanbul’dan yıllardır gelmediği kasabasına tarla satma nedeniyle gelmesi ve eski arkadaşı Sabri (Vedat Erincin) ile karşılaşması ile başlar. Bugüne kadar bilinçaltında bastırılmış olarak duran Sabri’nin nevrozları Nuri ile karşılaştığında açığa çıkmaz bir nevi patlama yaşar. Yaşanılanları duyan Nuri sonradan anlayacağımız bir sebeple kısa süreliğine geldiği kasabada kalmaya ve Sabri’nin hayatını irdelemeye başlar. Zira Sabri’nin hayatını yazmaktır niyeti. Nuri’nin bu kararından sonra biz de onunla birlikte Sabri’nin bilinçaltında ilerlemeye başlarız. Her dinlenilen kişi ile birlikte Sabri’nin hayatı tıpkı bir matruşka gibi açılır. Yer yer de anlatıcıların Akira Kurosawa’nın Rashomon filminde olduğu gibi birbirinden tamamen tutarsız açıklamalarına şahit oluruz. Fakat tüm anlatılanları dinleyip kaydeden Nuri, her ne söylenirse söylensin yargılayıcı olmaz, taraf bellemez. Yapılan bazı acımasız anlatımlara bile müdahale etmez. Ne var ki bazı anlatıcılar anlatım esnasında günah da çıkarırlar.

Orson Welles’in Citizen Kane filminde Kane’nin ölmeden önce söylediği son sözün peşinden gitme mevzusu İçimdeki İnsan filmine kaynaklık ediyor. Citizen Kane’de olduğu gibi filmimizde de o sözün pek bir önemi yoktur. Önemli olan Sabri’nin nasıl bu duruma geldiği oluyor. Sabri’nin hayatı flashbacklerle çocukluğuna kadar irdeleniyor. Tabii ki çok uzun bir zaman zarfında Türkiye’de çok önemli günlerden geçer. Film 80 dönemi gibi önemli bir süreci de Sabri’nin hayatı ile buluşturuyor. Politik bir insan olmayan Sabri tamamen insani duyguları ile yaptığı davranışlar sayesinde seyircinin gönlünü kazanıyor.

Deli Naci rolü ile izlediğimiz Macit Koper başta olmak üzere tüm oyuncular üstlerine düşeni fazlasıyla yapıyorlar. Geniş bir zaman aralığında gidip gelen filmde zaman ve mekan uyumu da oldukça başarılı. Filmin çekildiği Afyon’un bir kasabasında meydandaki heykel seçimi ise hikaye ile çok uyumlu.

Filmin en güzel yanlarından biri ise Sabri’nin hayatını eşelerken yazar Nuri’nin hayatına dair şeyler de öğrenmemiz oluyor sanırım. Nuri’nin vicdan azabı ve gönül borcu, Sabri’nin insanoğlu tarafından yok edilmesiyle birlikte gün yüzüne çıkıyor. Zira Sabri gibi insanlar toplum tarafından dışlanan, hor görülen, alay edilen insanlar olmuştur ne yazık ki. Yeşilçam’da da Şener Şen, Kemal Sunal, İlyas Salman gibi oyuncular tarafından canlandırılmıştır bu karakterler. Ve her canlandırdıkları karakterler hala insanların zihninde yaşamaktadır.

Tıpkı bir psikoterapist gibi birini hipnotize ederek yaşadıklarını analiz etmek isterseniz eğer bu film tam size göre. İçimdeki İnsan filmini izleyerek çocukluktan başlayan uzun bir süreçte insan psikolojisinin ilmek ilmek nasıl dokunduğuna şahit olacaksınız.